Dit op 10 augustis 2021 verschenen NRC-artikel van Klaas van Egmond en Jan Fransen spreekt boekdelen. Hierbij de hoofdlijn van dit artikel voor Sigrid en Mark, voor het geval hun gezamenlijke tekst een scherpere klimaatinvulling met draagkracht nodig heeft..
https://www.nrc.nl/nieuws/2021/08/09/klimaatbeleid-stop-met-onderhandelen-geef-alle-uitstoot-dezelfde-prijs-a4054191
Ik start een grondcooperatie. Dat is een zwerm van mensen die meer willen weten wat grond is, welke voetafdruk je erop kunt zetten, hoeveel grond waard is, weten en uitwisselen hoe je een grondslag bepaalt, wat je met grond kunt doen. Waar grenzen liggen En meer. Met grond-ambassadeurs, een vereniging zelfs ?
Ik ga dit idee publiceren op Linkedin. Een webpagina op jkdg.nl met reacties opdat het idee groeit als een zaadje in vruchtbare bodem.
Talloze signalen ontving ik die mijn aanzetten tot dit initiatief.
Wie nodig ik uit voor de GC?
Uitgangspunten / opgedane inzichten:
Samenhang met verstedelijkings-thema’s en de wooncrisis
Grondbezit (en grondpolitiek) kent samenhang met vier verschillende thema’s , die Frans Soeterbroek benoemt in zijn analyse van de Wooncrisis:
Kennis verzamelen over het grondbezit in Utrecht past het meest bij thema 1 en kan bij drie andere thema’s een functie vervullen. Wie bezit kennis over het grondbezit?
Wie bezit kennis over grondbezit (in Overvecht)?
Bestaat die Utrechtse kaart: van wie is de stad
Ja, de gemeente heeft een eigen Basisregistratie grondzaken, afgeleid van het Kadaster. Die basisregistratie wordt “gevuld” door het Gilde Investeren en Exploiteren, zeg maar het Gilde Grondzaken. De gemeentelijke Tekenkamer zou op basis van de ze computer data een kaart op hoofdlijnen kunnen maken van het grondbezit in een bepaalde wijk of buurt. Houd het eenvoudig. Ook als je een kaart laat samenstellen van de stad als geheel: zorg daarbij dat voor een toelichting bij de legenda en de betekenis van de gebruikte kleurtjes / partijen / belangen.
Doel traject
In korte tijd kennis verwerven over het grondbezit in een nader te bepalen deel van de stad en die kennis (eigendomskaart met agenda in kleurtjes) ter beschikking stellen aan bewonersinitiatieven.
Bewonersinitiatieven kunnen dan zelf beslissen of zij blijven participeren in een plan van de ontwikkelaars / gemeente of dat zij zelf een eigen plan gaan ontwerpen. Een van de eerste stappen in het Utrechts Plan Proces heet het intentiedocument (i-Doc), waarin initiatiefnemers aangeven wat zij voornemens zijn te doen en te ontwikkelen.
Campagne-afsluiting & opstart “Van wie is de stad?”
Toespraak Jan Korff de Gidts, 30 september 2021
Goedemorgen,
“Van wie is de stad?” is een hele goede (open) vraag. Die vraag hebben wij in onze campagne geadopteerd. Wat is mijn antwoord? Wees nieuwsgierig.
Misschien bent u als journalist daarom hier, welkom. Welkom burgers van deze stad. Welkom ook, Ime, de 28 jarige Utrechter, die zelf zijn eigen boomhut-woning bouwde, omdat hij geen huis heeft. Daar staat zijn casco-huis, gebouwd rond een boom in dit park. Een boomhut. Een collega-journalist noemde dat ding daar een prachtige PR-stunt.
Van wie is de stad? is een vraag die inmiddels stad en land rond gaat. Daar zijn we heel blij mee.
Onze vraag zou je op minstens twee manieren kunnen beantwoorden: Vanuit een leefwereld of vanuit een systeemwereld. Wat een verschil!
Laat ik met de tweede invalshoek beginnen. Juridisch of maatschappelijk?
Juridisch hebben we de petitie verloren, ja er zijn te weinig stemmen om op 16 maart 2022 een referendum, een volksstemming, te houden. U kunt 16 maart wel kiezen>
Maatschappelijk is onze campagne meer dan geslaagd omdat we de vraag Van wie is de stad gesteld hebben, locale, sociale, en landelijk media hebben gehaald en duizenden mensen zichzelf deze vraag gesteld hebben en nieuwsgierig zijn geworden naar hun antwoord.
Ja, ik heb een persoonlijk antwoord op de vraag: van Wie is de stad? Ik vind dat alle Utrechters en iedereen die in de stad geboren is nieuwsgierig worden naar hun eigen persoonlijk antwoord. Ik ben niet in Utrecht geboren, maar woon wel al sinds 1965 in de stad, sinds het 1ste jaar van mijn studie aan de Universiteit. Ik ben eigenlijk al 55 jaar met deze vraag bezig. Ik heb persoonlijke opvattingen die ik graag met u deel. Laat meer burgers van de stad de komende zes maanden hun verhaal met elkaar delen opdat zij raadsleden op 16 maart 2022 kiezen, die vertrouwen van hen verdienen.
Dank u voor uw aandacht.
Op 16 juli j.l. heeft onze Utrechtse gemeenteraad de Ruimtelijke Strategie 2040 van de stad aangenomen. Deze RSU geeft geen duidelijkheid hoe de gemeente betaalbare woningen gaat realiseren en hoe de gemeente gaat verdichten.
Op onderdelen is de RSU weliswaar aangepast, maar met de RSU in de hand wordt het devies GROEIEN in kwantiteit, terwijl kwaliteiten van de stad het onderspit delven; de voor velen zichtbare sociaal-economische ongelijkheids-contrasten in de stad worden onvoldoende aangepakt en zullen daardoor toenemen.
Deze RSU heeft geen randvoorwaarden voor de klimaatopgave overgenomen voor die in klimaatakkoorden zijn vastgelegd.
GROEIEN MAAR !!
Dat zijn mijn eerste bezwaren tegen de RSU van de stad.
Op persoonlijke titel ben ik nu toegetreden tot de initiatiefgroep, die een Referendum over deze RSU wil gaan organiseren. Inhoudelijke motieven maar ook omdat we in een trechter gezogen lijken te worden.
Heeft u als burger een beeld dat u heeft kunnen meepraten over het waarom, nut en noodzaak van de groei van Utrecht Stad? En dat u daar invloed op gehad hebt?
Tip: Kijk het programma Hollandse Zaken terug waarin Utrechtse journalisten Cees Grimbergen en Louis Engelman uitleggen dat grondspeculatie de prijzen van nieuwe woningen opdrijft en dat de gemeente Utrecht een belangrijke rol in speelt?
Link: https://www.maxvandaag.nl/programmas/tv/hollandse-zaken/onbetaalbare-huizen/POW_04981969/
Onbetaalbare huizen = TEKST OP DE LINK VAN MAXVANDAAGHoe leidt de lucratieve handel in bouwgrond tot torenhoge huizenprijzen? Die handel is, naast de lage hypotheekrente en de opmars van beleggers, één van de oorzaken van de huidige woningcrisis.
We verdiepten ons in de Utrechtse Merwedekanaalzone, een nieuwbouwproject niet ver van de Jaarbeurs, CS en de Utrechtse binnenstad. Daar komt het dichtstbebouwde stukje Nederland. Op een klein stukje grond zijn meer dan 7000 huizen gepland. De belofte was echter dat er betaalbare woningen zouden komen. De eerste koopprijzen zijn nu bekend. Van bijna 400.000 euro voor een klein appartement tot boven een miljoen euro. Veelal niet betaalbaar voor jonge gezinnen met gemiddelde lonen. Wat ging hier mis?
We leven niet in een luilekkerland.
Daarom doe ik mee om een referendum over de RSU te organiseren.
Hier sta ik dan
op het Jaarbeursplein in Utrecht
bij deze manifestatie voor het klimaat
met een brief, die ik, ook namens mijn vrouw, als grootouders aan onze kleinkinderen schrijf.
Vandaag 14 maart is ook onze kleindochter jarig!
We wilden eigenlijk haar 13de verjaardag vieren!
Toch zijn we hier in Utrecht…
Om samen op te gaan voor het klimaat.
Jullie, mijn kleinkinderen en alle andere kleinkinderen, leren nu al te leven met ‘minder’, met beperkingen van dingen, die jullie eigenlijk graag willen doen.
Door deze corona-tijd heb je minder contact met vrienden.
Minder echte lessen op school, en nog veel meer dingen minder!
Een beetje minder kan best goed, het is niet altijd slechter. Het heeft ook goede kanten.
Bijvoorbeeld dat de snelwegen rond en in Utrecht niet druk waren.
De A27, de weg bij ons bos Amelisweerd, hoeft dus helemaal niet breder.
Jullie hadden de auto ook minder nodig, want je kon meer fietsen of lopen!
En dan komt er in de stad ook meer ruimte!
Dus politici kies voor Klimaat & Amelisweerd.
In mijn studententijd zat ik in een club, die aandacht vroeg voor de natuur. Die club kwam niet van Parijs, maar dat was de club van Rome. Nu tonen wij de Kracht van Utrecht!
Wat we toen zeiden, geldt nog steeds:
‘Heb oog voor je energiegebruik, je omgeving, je mede-mensen, voor de dieren, de gebouwen, de wegen en de natuur.’
Bijna had ik geen kinderen, omdat we in die jaren zeventig niet meer kinderen op deze wereld wilden zetten.
En nu heb ik zelfs kleinkinderen!
Ik
geniet van jullie!
Net als toen ik jong was, gaan jullie ook voor je omgeving zorgen. En voor het klimaat en de wereld, waarin wij en alle grote en kleine dieren en de allerkleinste beestjes kunnen leven.
Jullie hebben vast op het jeugdjournaal gezien dat er nu in de hele wereld meer mensen naar de voedselbank gaan.
Deze mensen hebben gewoon niet genoeg geld om eten te kopen.
In deze Coranatijd horen jullie dat sommige ouders geen geld meer kunnen verdienen.
En toch zijn er veel mensen, die ook nu dure dingen blijven kopen, als auto’s, huizen, grond.
We kunnen toch samen nieuwe wegen vinden, wij ouderen, en jullie jongeren, hoe armere mensen meer kunnen verdienen en rijkere mensen wat minder?
Dan kunnen alle ouders een hobby voor hun kinderen betalen!
Dan nog een door-denkvraag aan jullie:
Kunnen we wel terug naar alles wat we vóór corona-tijd allemaal deden?
Wisten jullie dat we nu al meer energie gebruiken dan de aarde aan kan?
Uit de wetenschap weet ik hoeveel energie aan olie, gas en elektra we per jaar kunnen gebruiken zonder het leven op onze aarde in gevaar te brengen.
Wat blijkt, al in de maand juli, de 7de maand van elk jaar hebben we de hoeveelheid energie al opgebruikt.
Dus: van augustus tot en met december eten we dus stukjes leven op aarde op.
Maar DAT willen wij en jullie toch niet!?
Daarom vragen we als grootouders onze regering NU DIRECT te kiezen voor het dubbel en dwars halen van de klimaatdoelen.
Schrap dan ook definitief alle overbodige projecten zoals de verbreding van de A27 door Amelisweerd. Help Utrecht een blijvend mooie stad te zijn, waar je kan wandelen, fietsen en reizen met bussen, trams en treinen. Zodat we milieubewust naar school, sport, film en festivals kunnen gaan.
Ik ben blij dat ik kleinkinderen heb.
Jullie zijn de toekomst.
Jullie vertrouw ik om de aarde leefbaar te houden.
Samen gaan we dat regelen!
Jullie grootouders Jan Korff de Gidts en Willy Mooy
Reacties welkom op mailadres van Jan: Kracht van Utrecht contactenkvu@gmal.com
Binnenkort word ik gebeld door de KNHM-Foundation. Dit fonds is voortgekomen uit de nalatenschap van de Heidemaatschappij. Op de website van het fonds lees ik: De KNHM foundation daagt mensen uit hun leefomgeving socialer en mooier te maken. We inspireren, adviseren en verbinden maatschappelijke initiatieven waardoor zij sneller groeien. https://www.knhm.nl Ik heb het fonds aangegeven dat ik steun zoek ter wille van een zo goed mogelijke overdracht van het gedachtengoed. Het fonds heeft twee adviseurs aangewezen, die ons willen helpen ons regionale burgerinitiatief verder te helpen, in het vergroten van ons bereik en ons draagvlak.
Dit document stel ik op ter voorbereiding van ons eerste gesprek met het fonds. Centraal voor mij staan vragen als: wat voor stad, buurt of dorp wil je zijn? Welke droom had je? Hoe liep het proces? Wat zijn de sterke en zwakke punten En waar liggen de kansen en bedreigingen? Het liefst bereid ik het gesprek met de adviseur voor met een of twee KvU-collegae. Mijn eerste vraag is: Wat kan ik mijn KvU-collegae bieden en met welke swung kan ik hen verleiden te participeren? Ik heb vast al eerder zo’n document gemaakt, ik kan beter een videoclipje maken met inhoud en emotie…..Met Floris, a.s. maandag! Zie het Blog Wat voor buurt, stad of dorp wil je zijn?
In mijn blog Verkenning en twee X-transitiecurves heb ik onze positie met ons verhaal met een A- en B-lijn beschreven. In mijn blog KvU krijgt steun van KNHM-Foundation heb ik vragen beschreven die ik in een videoclip wil beantwoorden. In de overdracht horen ook kansen voor een KvU-werkprogramma. Informeren en activeren staat voor mij op 1.
Informeren en activeren betekent meer draagvlak vinden voor ons verhaal met een A en een B-lijn. KvU is nu een fragiel bouwwerk die te veel van mij afhangt en teveel door mij gestuurd wordt, hoewel ik sturen heel leuk vind.
Nieuwe vormen ontdekken
Ons initiatief bulkt van de inhoud, de ingewikkeldheid van analyse, met soms verbaal geweld. Reden waarom het heilzaam is te zoeken naar andere vormen.
Voor een andere vorm is Aina Roca bij mij in beeld. Voor acties onder 5 genoemd. Omdat ze een vorm gevonden had om mij te inspireren, zonder dat we een woord gewisseld hadden over ons initiatief. Zij maakte voor haar master bij de HKU- theateropleiding een uitvoerige studie naar perspectieven in de schilderskunst. Ze maakte ook een kleine maar voor mij verbluffende tentoonstelling. Met schaalmodellen nam ze mij mee in een ontdekkingstocht naar en het belang van meerdere perspectieven. Hoe zou het zijn als we meer mensen naar haar schaalmodellen konden laten kijken? Met een kader waarin het streven naar “wonen, werken en voorzieningen nabij” in contrast kan komen staan met het almaar uitdijende heelal van keuzemogelijkheden en vrijheidsbeleving.
Op haar website https://hkutheaterpresenteert.nl/scenography/aina-roca/schrijft ze: Aina Roca is an architect and researcher based in the Netherlands. She has cultivated a pluridisciplinar interest on space, which have taken her to carry a research that brings together her love for her profession and her passion for cinema. With her research she looks for ways to study cinematography spaces from an architectural point view, in order to use the concepts in both disciplines. She works with scale models to be able to develop further that concepts into real space and to study the relationship between object, observer and space. Her goal is to keep developing this research and be able to use it as a teaching tool.
We hebben een groot en rijk netwerk tot onze beschikking. Zo groot dat je door een veelheid van acties het overzicht verliest. Nu hebben we twee verhaallijnen A en B, die elkaar op nog onbekende termijn kunnen gaan versterken: A. De locale overheid verleiden /dwingen tot een duurzame transitie in de modal shift en B. Burgers verleiden tot een eigen duurzame modal shift (in de buurt met wonen, werken en voorzieningen nabij, met een online-tool Modal Selfie?)
Nu wordt het nog belangrijker zuinig te zijn met je eigen energie door keuzes te maken die meer energie opleveren dan wat het kost.
Het wordt tijd dat ik mijn werk overdraag aan jonge gasten. We krijgen daarbij komende maanden steun van het KNHM-fonds.
Wie willen we zijn als Regionaal Initiatief? Als Kracht van Utrecht? Hoe zie we onze teamopgave? Een puzzel oplossen! En: paden uitzetten, strategieen met draagvlak ontwikkelen. Doel: Een duurzame, volhoudbare modal shift in mobiliteit in onze stadsregio realiseren. Met het oog op plezierige en duurzame ontmoetingen over ons ruimtegebruik en verkeer & vervoer in onze stadsregio. Daar willen we aan bijdragen.
Kenmerken van onze opgave:
De A en B-lijn in ons KvU-verhaal
In 2020 hebben we ons KvU-verhaal herijkt. Hier is ons verhaal gepubliceerd: https://www.krachtvanutrecht.nl/krachtvanutrecht/h/2171/0/10427/Ons-verhaal-en-onze-agenda/Wordt-dit-ons-nieuwe-verhaal-met-agenda-voor-regio—stad-Utrecht-
We kwamen uit op twee doelgroep ~ strategieën A en B: Een strategie vanuit betrokken burgers en experts gericht op aanbieden van onze zienswijzen bij regionale overheden. In onze webkrant en onze interne communicatie noemen we dit Verhaal “A”.
Daarnaast kennen we verhaal “B”: een strategie gericht op het informeren en activeren van burgers om plezier te krijgen / trots te worden op het in kaart brengen van individuele keuzes in de eigen verplaatsingen en in keuzes voor het gebruik van nabije ruimte in de directe omgeving. Dit is ons verhaal “B”. Verhaal B is geconcretiseerd voor wijkbewoners in Houten. Uit Antwerpen kregen we een eenvoudige online-tool aangereikt, de Modal Selfie, die we mogelijk als uitwerking van B in de stad Utrecht gaan inzetten. Met de Modal Selfie kunnen inwoners en bezoekers hun eigen Modal Shift in beeld brengen. https://modalselfie.be/
Verhaal A verdient nadere uitwerking. Nu de gemeente Utrecht in haar visie op ruimte en mobiliteit op weg wil naar een mobiliteitstransitie geven we de gemeente het voordeel van de twijfel. De richting is goed, maar de uitwerking kan overtuigender en aantrekkelijker. Daarom trekken we die lijn door: Utrecht is nu al in transitie. Dan wordt de vraag: Waar staat Utrecht in die mobiliteitstransitie? We stellen voor om daarvoor de X-curve van DRIFT/Erasmus als bril te gebruiken.
Een X-curve
De X-curve is in het transitiedenken een sleutel om te leren kijken en een opmaat voor het bedenken van strategieën om de transitie te versnellen. Mensen zien in de X-curve soms een dubbele S. Hoe ziet de X-curve er uit?
Derk Loorbach, directeur van onderzoeksbureau DRIFT uit Rotterdam zegt het zo Een transitie is een proces van fundamentele en onomkeerbare veranderingen in cultuur, (institutionele) structuur en werkwijze op systeemniveau. Het duurt ongeveer 25 tot 50 jaar voor een transitie volledig verwezenlijkt is. Transities vinden plaatsen binnen sociaal-maatschappelijke systemen als energie, mobiliteit, agricultuur en gezondheidszorg en zijn het resultaat van de co-evolutie van economische, culturele, technologische, ecologische en institutionele innovaties op verschillende niveaus.
In 2009 hebben we vanuit ons regionale burgerinitiatief Kracht van Utrecht voor mobiliteit een toekomstschets gegeven voor een duurzame, volhoudbare mobiliteitstransitie met een schaalsprong in het regionale fiets&OV-(Trein, Lightrail, Bus) netwerk ten koste van de ontstuitbaar en almaar groeiende automobiliteit. Aanleiding om deze schets op te stellen waren onze inzichten om de afhankelijkheid van de auto te verminderen in weerwil van de plannen van de rijksoverheid voor het verbreden van snelwegen op de Ring Utrecht (o.a. door Amelisweerd).
We kunnen een X-curve benutten om aan te duiden welke veranderingen plaatsvinden voor het optimaliseren van de het autonetwerk en welke experimenten gaande zijn in het fiets- & OV-netwerk. De netwerken staan op grote aftstand van elkaar vanwege het verschil in het aantal afgelegde voertuigkilometers in beide netwerken. In het linkerdeel van de x-curve willen we de situatie van 2000-2010 vast leggen. Dit leidt dan tot het volgende beeld:
Wijzen of bewijzen?
In 12 jaar tijd zien we in Utrecht forse verschuivingen in het denken over mobiliteit per auto, fiets en Openbaar Vervoer. Maar dat wij dat zien is niet genoeg. We kunnen die verschuiving maar moeilijk niet hard maken en nauwelijks in cijfers uitdrukken. De gemeente Utrecht gaat nu weliswaar in haar mobiliteitsplan zover dat ze de afhankelijkheid van de auto wil verminderen, dat ze moeite hebben de drukte op het fietsnetwerk te managen, en dat ze voor 2 nieuwe tramlijnen en een nieuw IC-station 2 miljard aan gaan vragen bij het Landelijke Groeifonds. Maar dat is vooral een beleidsformulering, zonder een invulling waar de gemeente nu anno 2020/2021 staat.
Wat is nu de staat/stand van de mobiliteitstransitie in de stad? Wat is nu de staat/stand van de mobiliteitstransitie in de stadsregio? Welke sturing in transitie (welke strategieën) zijn nu denkbaar, wanneer we hier antwoord op kunnen formuleren? DRIFT-onderzoekers reiken ons tal van mogelijke acties aan.
Dan wordt het handig om de volgende zeven vuistregels uit het transitiedenken van DRIFT mee te nemen
· diverse partijen betrekken (multi-actor)
· sturen op verschillende niveaus (multi-level)
· afstemmen van beleid op verschillende terreinen (multi-domein)
· lange-termijn visie koppelen aan korte-termijn acties
· inzetten op vernieuwing (innovatie) én verbetering (optimalisatie)
· verschillende opties openhouden
· al doende leren en al lerende doen
Maar zover zijn we nog niet in de verkenning! Want de zeven vuistregels kun je toepassen in tal van sectoren. We kunnen veel leren hoe overheden en burges het in andere sectoren hebben aangepakt, welke successen ze hebben behaald en/of waar ze zijn gestrand. In de ervaringen in de Energietransitie zie ik heel veel verwantschap in het Position Paper van de Participatiecoalitie van burgeinitiatieven. Zo is er voor mobiliteit nog geen P-coalitie van regionale burgerinitiatieven in het zicht. Het is de Participatoecoalitie overigens wel gelukt de Tweede Kamer te verleiden tot een expert-meeting. Zie hier voor de livestream van het gebeuren op 27 januari 2021 https://debatdirect.tweedekamer.nl/2021-01-27/economie/oude-zaal/regionale-energiestrategieen-14-00/video
Is Utrecht dan een zeldzame witte raaf? Hoe kijken we naar Utrecht? Wie kijken naar Utrecht? Hoe kunnen we met provincie en regio kwalitatief en kwantitatief te duiden wat we zien gebeuren, door de visie op de lange termijn te koppelen aan relevante indicatoren, waarmee de staat van de transitie (de huidige stand van zaken) in kaart kunt brengen. Dat wil zeggen: Eerst de vraag stellen, welke informatie/data je nodig hebt om de staat van de transitie in kaart te brengen, al of niet in kwantitatieve zin. Ook indicatoren uit andere domein kunnen dan aantrekkelijk worden om te gaan benutten en te volgen.
Een tweede X-curve
Ook verhaallijn B is in in een X-curve vatten. Stel je de situatie 2000-2010 voor met buurten en wijken die geheel en al op de auto zijn ingericht. Grote parkeerplaatsen, shopping malls aan de ene kant van het spectrum.Aan de andere kant een buurt met een wekelijkse markt op het plein, makkelijk lopend of per fiets bereikbaar, en met tijdelijke parkeerplaatsen vlak bij de ingang om bewoners, die moeilijk ter been zijn, met de E-auto van Buurtmobiel af te zetten. Bijvoorbeeld winkelcentrum de Gaard in Noord-Oost. Welke kenmerken heeft zo’n buurtcentrum? Zien we een ontwikkeling in de stadsregio naar meer buurtcentra van dit type? Welke ontwikkeling wil de gemeenteljke overheid propageren. Welke buurtinitiatieven zijn er om samen de stad te maken. Hoe ziet dat Samen de stad maken eruit? En niet onbelangrijk: waar staan de inwoners op deze X-curve? Waar staan koploperbedrijven. En hoe onderzoeken kennisinstellingen deze X-curve in onze stadsregio Utrecht. Recent sprak ik een lid van Provinciale Staten van Utrecht en zij zei: Jan, dat klopt, als je wilt weten waar je naar toe wil, moet je ook weten waar je staat….
Wie doet er mee ? En heb je een voorkeur voor A of B?