Blog Jan Korff de Gidts

Het bos is meer dan een verzameling bomen. Bomen bestaan in een web van wederzijdse afhankelijkheid, zijn aan elkaar verbonden door een systeem van ondergrondse kanalen. Dit netwerk verbindt alle bomen en het systeem met elkaar in een constellatie van knooppunten en verbindingen: jong en oud communiceren en reageren op elkaar door elkaar (biochemische) signalen te zenden. Moederbomen – majestueuze knooppunten, of hubs, die een centrale rol spelen in de communicatie, bescherming en het bewustzijn van het bos – geven hun wijsheid door aan hun nakomelingen, hun zaailingen, generatie na generatie, hun geheugen delend over wat helpend is en wat schadelijk, wie vriend is en wie vijand, en hoe ze zich moeten aanpassen aan en moeten overleven in een immer veranderend landschap. – Suzanne Simard (professor Forest Ecology bij Universiteit van British Columbia)

De sociale aard van het bos is essentieel voor het voortbestaan ervan. Wat kunnen we hiervan leren? Kunnen wij deze bomenwijsheid ook inzetten bij het vraagstuk rondom Amelisweerd en de ontwikkeling van een alternatief plan?

Op vrijdag 4 februari, bij een actie van MeerBomenNu om zaailingen in het Amelisweerdbos te verzamelen, vertelt een zaailingenmaatje: “Ja, ik heb de Amelisweerd-poster op mijn raam opgehangen, ja die met het hartje, omdat Amelisweerd en de natuur me aan het hart gaat. Er moet zoveel gebeuren omwille van het klimaat, de aarde, etcetera. Ik doe mee met de zaailingenactie vandaag omdat ik nu mijn handen echt uit de mouwen kan steken.”

Wat eraan vooraf ging: asfaltoverwoekeraar bedreigt het Amelisweerdbos.

In 1982 moesten – na stevige protesten – 600 bomen wijken voor de aanleg van de A27. Tien jaar geleden werd het bos opnieuw bedreigd met kap. De problematiek is geweken, en kwam weer terug. De afgelopen jaren waren er opnieuw plannen om delen van het bos te kappen, om de A27 te kunnen verbreden. Minstens 800 bomen. Een strook met eiken van meer dan 150 jaar oud. Als onderdeel van de protesten, kwam er een fietsdemonstratie en een ontwerp van Gerbert Greven voor een Amelisweerd-poster. Duizenden mensen maakten zichtbaar hoeveel liefde er bij de Utrechtse bevolking is voor Amelisweerd. De poster prijkte massaal op ramen overal in Utrecht. ‘Yesss, dat is er wéér een’, wist je, als je zo’n poster voorbij fietste of wandelde. Het verzet groeide, partij overstijgend, en hield aan: de bomenkap is een onzinnig en onnodig plan. Alle mogelijke schijnwerpers erop: de landelijke politiek móest luisteren.

Een expertteam mag aan de slag met een alternatief plan van de regio. Nu het gevaar lijkt te zijn geweken, verdwijnen de posters langzaamaan van de ramen. Lijkt, in koeienletters. Want, we zijn er nog niet. Het kabinet Rutte IV liet immers 15 dec j.l. weten: We bezien in overleg met de regio of een door de regio voorgestelde alternatieve invulling van de A27/Amelisweerd binnen de bestaande bak de bereikbaarheidsproblematiek op gelijkwaardige wijze oplost. Ontsluiting via (hoogwaardig) OV en auto van nieuwe woongebieden in de regio (m.n. Rijnenburg) is daar onderdeel van. Als dit het geval is, wordt het voorstel van de regio overgenomen. Zo niet, dan wordt het lopende besluitvormingsproces voortgezet. Wollig taalgebruik vol verhullend overheidsjargon. Vrij vertaald naar normaal Nederlands staat hier:Je mag een alternatief plan aanleveren. Als het plan ons niet bevalt, dan gaat het kabinet alsnog door met de plannen voor de bomenkap.

De meerwaarde van een Zaailingen netwerk versus Eenlingen.
Strijd en behaalde resultaten uit het verleden, bieden geen garanties voor behoud van het bos in de toekomst. Acties van eenlingen of van een onsamenhangende groep mensen die zich toevallig druk maken om hetzelfde, sterven meestal een stille dood. Pas als er een stevige organisatie achter staat, met een goed netwerk, maak je kans van slagen. Het Amelisweerdbos heeft beschermers en medestanders nodig, bij voorkeur een heel netwerk. Een netwerk waarin we signalen geven en die we zelf doorgeven aan de ‘moederboom’: signalen om nieuwsgierig te zijn naar wat er aan de hand is, vind ik dit prettig in mijn leefomgeving met de vraag: wat betekent dit voor jou & mij? 

Actiebereidheid en meedenken houden de democratie in leven. Een gebrek daaraan geeft snelweg- en asfaltliefhebbende ministers alle ruimte om op te schrijven wat ze graag willen. De ‘raamposter-ophangers’ kunnen ons communicatienetwerk versterken, met relaties die een bosgemeenschap kunnen vormgeven. Zaailingen die de wijsheid van de moederboom kunnen overnemen. Die samen een sterke community vormen en Amelisweerd beschermen.

Ultieme doel: dat er geen boom gekapt wordt. Daarom: wat doen we met de aangewakkerde steun uit de stad? Wie zijn de raamposterplakkers? Op zoek naar Zaailingen.

• Wat is het motief van deze mensen om die poster op hun raam te plakken? Waarom vinden zij Amelisweerd waardevol? Zijn er clusters van beweegredenen en belangen? In welke mate voelen zij een verbinding met het bos van Amelisweerd, met de stad en de regio (en meer natuur  en leefomgeving in de regio Utrecht).
• In hoeverre zijn het Eenlingen of Zaailingen? In hoeverre willen zij onderdeel zijn van een netwerk rondom Amelisweerd, zodat draagkracht en draagvlak in de toekomst behouden blijft?
• Welke talenten dragen zij, die zij wellicht kunnen inbrengen? Zijn zij zich bewust van de slagkracht die ze (kunnen blijven) hebben als ze zich verbinden met elkaar? Kan het Amelisweerdbos ook in de toekomst op hun steun rekenen? Hoe? Zouden ze graag onderdeel willen zijn van een netwerk? Bijdragen aan eigen passie, acties en meedenkwerk?
• Wie maakt het alternatief plan? Wie zijn de experts? Het belang van burgers en het belang van de provincie is uiteenlopend. Het is een complex ontwerp. Hoe vliegen we dat aan? Wie bepaalt de inhoud van het alternatief plan? Bewoners en gebruikers zijn op zijn minst ook experts. Wat kunnen we van hen leren? Welke wijsheid kunnen zij meegeven aan het plan? Het is een complex project en het kan ook niet zonder de gemeenschap die dit allemaal mogelijk maakt. Het is belangrijk dat het draagvlak in de toekomst wordt behouden, ook als slagkracht naar de lokale en landelijke politiek.
• Wat is hun mening over de oplossing van het vraagstuk? Willen zij meedenken over het alternatief, zodat dit breed gedragen wordt, en het alternatief niet louter wordt bepaald door ingehuurde experts? In hoeverre willen en kunnen zij een bijdrage leveren aan het maatschappelijk proces dat de komende 10 jaar aan bod is?

Het geheel aan Zaailingen is meer dan de som van de delen. Wie weet waar de Zaailingen naartoe (kunnen) groeien. Ontdek de wijsheid van de Zaailingen, met Amelisweerd als moederboom.  

Meedenken? Feedback? Graag! Jan Korff de Gidts, jkdg.nl, jan@jkdg.nl  mobiel 0633630344  Datum: 9 febr 2022

Met grote dank aan Geertje voor de ontwerp-tekst (Geertje van Berlo.nl )

Net voor de Kerst 2021 publiceerde de nieuwe Coalitie haar Coalitieakkoord voor een nieuw kabinet, Rutte IV. Ik benaderde mijn netwerk met de vraag hoe we de vier zinnen in dit akkoord over “Amelisweerd en de A27 zouden kunnen “aanvliegen”. Deze vier zinnen luiden als volgt: (Bron p14 van het Coalitieakoord, hoofdstuk infrastructuur)

We bezien in overleg met de regio of een door de regio voorgestelde alternatieve invulling van de A27/Amelisweerd binnen de bestaande bak de bereikbaarheidsproblematiek op gelijkwaardige wijze oplost. Ontsluiting via (hoogwaardig) OV en auto van nieuwe woongebieden in de regio (m.n. Rijnenburg) is daar onderdeel van. Als dit het geval is, wordt het voorstel van de regio overgenomen. Zo niet, dan wordt het lopende besluitvormingsproces voortgezet.

Veel van de hierboven vet en cursief gemaakte woorden zijn in onderstaande tips opgenomen.

Alle in dit resume benoemde tips, aandachtspunten en stappen zou je moeten kunnen wegen.

Drie tips springen er voor mij uit!

1. Zorg voor intenties en deal(s) om samen een goed regionaal plan te maken
2. Dat betekent dat je aan tafel wil over de deal over dat plan
3. Zorg voor diversiteit in de beïnvloeding van 1 en 2 van uit regio en stad: het idee van een bosgemeenschap Amelisweerd met zaailingen

Alle 25 tips op een rij

1. Blij, fantastisch (tussen) resultaat, effect van standvastig blijven
2. Goed gedaan!
3. Kans grijpen, samenwerken, maar gooi het proces open
4. Hou rekening met de vele krachten in het “spel”, het krachtenspel!
5. Het zijn 4 lange zinnen met een vileine laatste zin: Maakt de regio een slecht plan dan gaat kabinet Rutte IV “gewoon” bomen kappen.
6. Doe niet aan geheime gesprekken, hou het zo veel mogelijk transparant
7. Ga uit van een proeftuin-gedachte, proeftuin Regio Utrecht? Met heel veel tuiniers uit regio en stad?
8. Gooi de gedachte niet weg naar Utrecht voorbeeldregio, lange adem
9. Werk samen met alle partijen, vergroot draagvlak en draagrkracht
10. Overwin weerstanden, pas nieuwe methodieken toe, ook online
11. Besef dat het samenwerken in complexiteit is, wordt en blijft
12. Maak een tijdlijn wie /welk orgaan over het regionale alternatieve plan gaat / gaan, willen of zouden beslissen: BO MIRT? Volksvertegenwoordigers?
13. Hou vanaf het begin verschillende beslismomenten (en beslisorganen) voor ogen waarop beslissers (regio en rijk) een gemeenschappllelijke deal met elkaar sluiten en succes vieren
14. Bekijk hoe je kunt toe werken naar zo’n deal, nog zonder je (alleen) bezig te houden met de “technische invulling van zo’n plan.
15. Sterker nog: onderscheid “deal” sluiten van “plan uitwerken”
16. Denk in meerdere fasen, bijv in deal (akkoord over uitgangspunten en toetscriteria) daarna naar deal 2 (het regionale plan uitwerken toetsen aan criteria opdat je een plan hebt met akkoord van regio en rijk. Daarna uitvoering + monitoren.
17. Zorg voor het tot stand brengen van een toetsingskader met draagkracht+ draagvlak, maar wel vŌŌrdat je plan gaat uitwerken. Het plan als onderzoeksresultaat moet het besluitvormende orgaan (waar je aan tafel zit?!) wel kunnen toetsen aan overeengekomen criteria. Bedenkd dat de overheid lieftst andersom werkt….
18. Werk niet met teveel varianten. dan maak je het complexer en laat je de keuze in de complexiteit aan het Rijk! “Simpel zat!”
19. Zorg voor een stakeholderanalyse van beslissers, mensen en organisaties, die belang (kunnen) hebben bij de besluitvorming en de uitwerking van de deal(s) en het alternatieve regionale plan
20. Vorm een werkgroep met mensen met tijd en kom als werkgroep aan tafel, daar waar de beslissingen vallen: is dat het “BO MIRT”?
21. Zorg voor een begeleidingsgroep op afstand, die terugkoppeling krijgt van werkgroep en die werkgroep feedback geeft over proces en meer
22. Zorg voor een online-dialoog met mensen uit de regio die suggesties kunnen doen voor proces en tussenproducten
23. Bestudeer de T-methode ontwikkeld voor dialoog met 2000 burgervertegenwoordigers over de Warmtetransitie in Tilburg
24. Werk samen, met respect voor elkaar en belanghebbenden, introduceer en hanteer principes uit de Waarderende Dialoog!
25. Combineer de tips in een eigen strategie: We denken en doen mee!

NOG MEER IDEEËN !

• Start met Stakeholderanalyse (rijk, provincie, gemeente, lokale belangen) en kijk hoe je daarna met partners van daaruit tot een gezamenlijk scenario of meerdere gezamenlijke scenario’s op de inhoud komen. Gebruik mogelijk methodiek van Strategisch Omgevings Management.
• De regio dient aan alternatief plan te maken. Wie neemt het initiatief/voortouw voor het formuleren van de onderzoeksopdracht?
• Vat de 4 zinnen op als een gezamenlijke projectopgave van regio en coalitie
• Sluit aan op documenten, die afgelopen jaren zijn gemaakt die bij kunnen dagen aan de projectopgave tegemoet te komen, en op documenten die er in deze contekts bij betrokken dienen te worden.
• Ga na wie mee zou moeten werken aam deze opgave en voer daarvoor een krachtenanalyse voor regio en kabinet uit
• en trek je conclusies voor het doel en proces/projectaanpak.

Wie neemt nu het initiatief?

Het lijkt erop dat regio, stad en Rijk de kat uit de boom kijken. Ondertussen…

A. Uit wandelgangen (en uit de Cobouw-artikelen over dit onderwerp) begrijpen we dat gedeputeerden Huib van Essen (Portefeuille RO, klimaat en Omgevingswet) en Arno Schaddelee (Mobiliteit en participatie) zich als eerst geroepen voelen trekkers van dit project te worden. De mobiliteitsopgave wordt immers in de 4 zinnen (terecht!) in relatie met RO gebracht met Mobiliteit. De gemeente Utrecht lijkt zich (pragmatisch) te willen richten op een technische uitwerking van een goedkoper plan en het geld te besteden aan OV (Metro naar Nieuwegein?!!) De Gemeenteraad van Utrecht heeft onlangs wederom bepleit dat “Amelisweerders met onze jarenlange passie voor stad en regio” betrokken gaan worden in het proces.

B. Laat zien wat – met gebruik making van de Trias Mobilica – de effecten zijn op duurzame mobiliteit is aan de projectopgave, de verkeersstromen in stad en regio en de effecten daarvan op de Ring Utrecht (A12, A27, A28 en NRU).

C: denk als input niet alleen aan SUUNTA 2 maar ook aan een update van Kvu 2.0 uit 2010, een werkdocument, vervaardigd door gerenommeerde organisaties APPM, Goudappel, Movares, Strukton en Stratagem; inhoudelijk gestructureerd met de ladder van Verdaas en MKBA-methodieken, en aangevlogen met inspiratie-sessies met burgers op de Plompetorengracht o.l.v. KvU en APPM, In opdracht en mmv van het Kracht van Utrecht-collectief. KvU 3.0, maar noem het wel anders……

E. Besef dat het gezamenlijk projectresultaat zou moeten worden. dus breng wel je eigen kennis ervaring en producten in, maar streef niet naar een eigen product.

F.Het hele Coalitieakoord van Rutte IV druipt van zinnen en miljarden over klimaat en stikstof. Vreemde eigenlijk dat de woorden klimaat, stikstof niet in de 4 zinnen voorkomen. Neem ze dan ook wel allebei wel mee in de uitwerking van de gezamenlijke opgave, bijvoorbeeld als criterium/ randvoorwaarde in toetssingskader / winst op klimaat en klimaatakkoord 2030/ winst op verlagen stikstof depositie

E. Anno 2022 is de tijd rijp voor een cocreatie-project en de regio deelgenoot te laten zijn van het “alternatieve plan”. Denk bij de krachtenveldanalyse aan bewoners, bedrijven, bestuurders en kennisinstellingen (Civil Society, belangen, bijdragen, deelgenoot zijn, betrokken burgers en bedrijven. “Niet lullen maar poetsen als aandeelhouder”, nu het er op aan komt

F. Sluit aan op de ontstaansgeschiedenis van de Vrienden van Amelisweerd in de jaren zeventig en vanaf 2009 de KvU 1.0 en 2.0. . Zorg voor het opfrissen van het collectief geheugen met en zonder trauma’s. Het Rijkswegenplan dateert immers uit 1968 met om de 15 kilometer een snelweg. Het plan is met de beste bedoelingen door ingenieurs gemaakt na een bezoek van Rijkswaterstaat aan de USA. Het rapport “Grenzen aan de groei van de Club van Rome zorgde pas in 1972 voor ophef (ik was erbij)

G. Plaats besluitvorming over dit snelwegproject en mobiliteit in historisch perspectief met bijdragen van Oedze Atzema UU, lid Adviescommissie Netwerkanalyse 2006 en Lucas Harms, proefschrift Onderwijl Onderweg 2008. En de plannenkaart Kromme Rijn gebied die de projectgroep in 1974 in haar eindrapport publiceerde (p 97).

H. Kom er samen uit! 3 bestuurlijke niveau’s met samenhang maatregelen: oa prijsbeleid = belastingdn mrb / 80 kilometer per u
Dus het eens worden over het toetsingskader is cruciaal

Tekstanalyse: nog meer reacties!

A. Kijk wat je als consequenties van de “zinnen” beschouwd…….

A1: PROCES In de coalitie is een heel jaar gestudeerd op deze vier zinnen.. Veel voorlieden van politieke partijen, topambtenaren en bestuurders kregen concept-zinnen voorgelegd j n hebben er iets van afgehaald of aan toegevoegd……Daarom een analyse van de woorden in de zinnen?

A2. Teskstanalyse: Wat betekent “We bezien””? Dat is een wollig begrip: is het is de coalitie, het nieuwe kabinet, en/of de minister voor Infrastructuur en Waterstaat? Klinkt passief: wachten! Zien is kijken wat er gebeurt. Ondertussen werkt het ministerie gewoon door aan de behandeling van het beroep vanuit Amelsiweerd bij ……de Raad Van State. O je! Wat goed dat de Raad van State inmiddels navraag bij het Ministerie van I&W heeft gedaan of de zittingen over het Utrechtse beroep gepland moeten blijven of dat het Tracebesluit wordt ingetrokken?

A3. Welke vet en cursief gemaakte woorden is een analyse waard?

A4: bijvoorbeeld Wie wordt bedoeld met regio? Province, GS, Gemeenten, welke, U10 / U!6, Gemeente Utrecht? Hoort hier ook de volksvertegenwoordiging bij? Die is er helemaal niet op regionaal niveau; moet de provincie Utrecht dit trekken ?(Met 3 regio’s Utrecht, Eemland rond Amersfoort, Food Valley met Veenendaal, Rhenen en Wageningen; – > Welk belangen spelen er -> Eerst maar eens een gezamenlijke Stakeholdersanalyse uitvoeren?

B. Nu naar het hele PROCES kijken

B1 Hoe je proces zelf ingaat, welk onderhandelingsproces zie je voor je? Welke positie heb je ? Welke rol wil je vervullen , wanneer moet het klaar zijn? Hoe lanhg gaat dit duren? Is lang duren in ons voordeel of nadeel? wat zijn je streefpunten, wat wil je minimaal realiseren? Wat wil je voorkomenoe bereik je dat. Hoe hou je bewaking, en wie doet dat?

B2 Maak het proces zo bestuurlijk mogelijk. De ervaring leert dat bij grote projecten het lang duurt voordat de inhoud bij de bestuurder komt en dan kunnen ze er geen invloed meer op hebben. Terwijl de huidige bestuurders in de regio veel progressiever zijn dan het ambtelijk apparaat.

B3 Baken aan de voorkant goed af wat jouw inzet is: wil je als KvU helemaal geen investeringen in de A27 of wil je alleen de fysieke verbreding bij Amelisweerd van tafel? Je zult het ook met partners moeten doen zoals gemeente en provincie in de lead, en die moeten allemaal dezelfde uitgangspunten gebruiken.

B4 Probeer erachter te komen hoeveel tijd je nodig hebt om tot een eerste deal (over Toetsinskader ) en daarna tot de alternatieve invullingen te komen. Moet dit binnen 6 maanden (is niet realistisch) of heb je 2-3 jaar?

B5. Bedenk dat heel veel overheidsprojecten de verkeerde volgorde lopen> We zoeken een technische oplossing en maken dan het toetsinsgkader passen.. Die volgorde moet je echt anders willen.

B6 Gebruik het Coalitieakkoord om andere uitgangspunten te kiezen en bredere doelen te formuleren. Dus woningbouw mogelijk maken, fiets en OV grotere rol in stedelijke bereikbaarheid, klimaatdoelstellingen, Stikstofcrisis, Gezondheidsbelang, Natuur=belang Ecologisch denken Actieve rok van burgers, Online dialoog, mediastrategie, Recht op Uitdagen vanuit burgres etc.

B7 “Gelijkwaardig” Blijkbaar verwacht het Rijk dat de regio in staat is het ministerie te overtuigen van een gelijkwaardig alternatief. Wat betekent gelijkwaardig? Daarmee ontkom je er niet aan om het op een manier te doen, die het ministerie in staat stelt het goede te vergelijken met het voorkeursalternatief tot nu toe en te toetsen aan hun richtlijnen en criteria, maar dan moet je die criteria ook tevoren van Rijk en Regio in beeld hebben en houden.

B8. Stel dan ook als regio samen met het ministerie een toetsingskader op: waarop beoordeelt het ministerie straks het plan vanuit de regio?

B9 Daarmee ben je flexibel waarom en hoe je verkeersmodellen gebruikt. Ook met het verkeersmodel zijn er allerlei mogelijkheden om mee te sturen. Soms op detailniveau na doelgroepenanalyse

B10 Uiteraard een alternatieve vormgeving, b.v. 2×6  en 80 km/u binnen de bak. Rekening rijden naar plaats en tijd voor bepaalde doelgroepen?

B11 Hou rekening met een Mobiliteitstransitie zoals de gemeente Utrecht dat voorzichtig in haar recent vastgestelde beleid heeft opgenomen. We kennen de sterke en zwakte van verkeersmodellen. Hoe je aan een aantal knoppen kunt draaien om de hoeveelheid autoverkeer te “faciliteren” en hoe je modelmatig de potentie van OV en fiets beter in beeld krijgt. Maar een model kun je ook gebruiken om te volgen wat er gebeurt en vooral om te sturen wat je als overheid en burgers wilt realiseren. Corona vormt een Trendbreuk, hoe volg en stuur op wat je wilt bereiken in 2030?

B 12 Gebruik terminologie die aansluit bij wat het ministerie (en RWS) kent.

B 13 Geef RWS-Utrecht een rol, niet te formeel, want dat mogen ze niet, maar zo dat je ze informeel meeneemt in wat je doet. Daarmee creëer je draagvlak tijdens het proces.

B 14 Maak van de gelegenheid gebruik om de nieuwste inzichten van het CPB/PBL en KiM (Kennisinstituut voor Mobiliteit) mee te nemen in jouw verhaal. Je zou ze zelfs in de fase van het formuleren van uitgangspunten kunnen uitdagen om daar een rol in te spelen.

B 15 Kortom, maak creatief gebruik van de ruimte die in de standaard IenW spelregels, gebruiken en instrumenten zit.

B16 Inhoudelijke argumenten?

• de A27 hoeft helemaal niet verbreed: maak het kort en maak een krachtig verhaal, waarin je laat zien dat nut en noodzaak daarvoor ontbreken en er tal van argumenten+onderzoek beschikbaar is om de A27 niet te verbreden. Nieuw onderzoek is niet nodig, belangrijk is wel dat de regio krachtig verwoord dat ze geen behoefte heeft aan verbreding, Amelisweerd en aangeeft wat de regio wel nodig heeft
• Je kunt het effecten van Thuiswerken , kortere reisafstanden, veranderingen in woon-werkselaties en woon-werkafstanden etc, etc maar voor een deel modelleren / aannemelijk maken. Leg de link met het idee voor een proeftuin Voorbeeldregio Utrecht?
• Maak een nieuwe geactualiseerde onderbouwing voor de alternatieve invulling binnen de bestaande bak (met gebruikmaking van alle bronnen en criteria

Uitwerking Begeleidingsgroep?

Vorm met elkaar in 2022 een begeleidingsgroep “Binnen de Bak” BdB

Uitgangspunten opdracbt
“Van proberen kun je leren
“Verbinden is werken met het verschil

Doel:

1. aan tafel komen bij de bestuurders in BO MIRT.
2. Invloed uit te oefenen op een door regio en rijk samen te nemen besluit om invulling te geven aan het coalitieakkoord (vanaf 6 maart regeerakkoord!) op onderdeel A27 – binnen de bak van Amelisweerd en leg waar mogelijk de verbinding met de regionale klimaatopgave mbt Ruimtelijke Ordening en Mobiliteit
3. Benut methoden zoals de Tilburger methode (T-methode) vanuit de Civil Society (bewoners, bedrijven en kennisinstellingen) invloed te organiseren op bovenstaande doelen 1-3.

Motto: “Het lerend vermogen van de staat, stad en regio vergroten

Uitdaging: omgaan met prestige & gezichtsverlies

De kwestie terugbrengen tot het ligt aan het prestige van de minister: “zij heeft toch altijd gelijk” was afgelopen jaren een veel besproken thema binnen onze kring. Nu heeft de medaille voor he eerst twee kanten; Prestige van de regio (we kunnen het! ) en van het Rijk ! Met het oog op het voorkomen van gezichtsverlies Des te meer is diplomatie nodig om een gezamenlijke deal te bereiken. Met draagkracht en draagvlak vanuit stad en regio. .

In de uitwerking kun je denken aan een vertegenwoordiging van de BdB als animator van de T-methode.

Het Coalitie-akkoord van 15 december 2021 bevat een opening in het debat over de verbreding van de A27 door Amelisweerd. De link luidt https://www.kabinetsformatie2021.nl/documenten/publicaties/2021/12/15/coalitieakkoord-omzien-naar-elkaar-vooruitkijken-naar-de-toekomst: Bij onderdeel Infrastructuur op pagina 14 schrijft de coalitie:

We bezien in overleg met de regio of een door de regio voorgestelde alternatieve invulling van de A27/Amelisweerd binnen de bestaande bak de bereikbaarheidsproblematiek op gelijkwaardige wijze oplost. Ontsluiting via (hoogwaardig) OV en auto van nieuwe woongebieden in de regio (m.n. Rijnenburg) is daar onderdeel van. Als dit het geval is, wordt het voorstel van de regio overgenomen. Zo niet, dan wordt het lopende besluitvormingsproces voortgezet.

Vier interessante zinnen! Uitdagend! En: Teleurstellend ook, want het woord klimaat maar ook het woord fiets ontbreken ! Vragen zijn: Wie gaat dit beoordelen, wie gaat dit maken of maakbaar maken? De coalitie en de hierbij betrokken ministers zullen het alternatieve voorstel gaan beoordelen. Hoeveel vingers willen zij in de pap: De regio is nu wel aan zet. Dat is de opening. Zou als regio en rijk er gezamenlijk uitkomen. Verleidelijk is het wel om er alleen een technische uitwerking van de maken, en gebruik maken van wat er al ligt (SUUNTA 2). Een meer strategische benadering zou zijn je te richten op het proces en er een onderzoeksproject van maken om je voorstel te onderbouwen.. Waar wil je rekening mee houden? Welke toetsingscriteria voor het alternatieve plan zijn belangrijk? Wie formuleert die onderzoeksopdracht? En zijn de betrokken ministers daarmee akkoord? Waar wil je het wel en niet over hebben? Hoe richt je zo’n project/proces in? Welke procestappen wil je ondernemen en wie wil je daarbij bij betrekken?

Daarom leg ik jou de vraag voor: Hoe zou jij dit aanpakken?

Minimaal is nodig dat zich een eigenaar meldt voor deze uitdaging. Arne Schadddelee, Gedeputeerde Mobiliteit ,heeft zich al gemeld. Zijn RO-collega Wonen, Rob van Muilekom, zal ook willen meedenken met de ontsluiting van nieuwe woongebieden door (hoogwaardig) OV. Vindt GS extra onderzoek wel noodzakelijk? Hoe gaat GS de onderzoeksopdracht omschrijven, wie vraagt ze erbij? Gemeente Utrecht, Rijkswaterstaat, Kerngroep Ring Utrecht. Wordt het onderzoek openbaar aanbesteed? En aan wie wordt het onderzoek uitbesteed? Is het in het coalitie-akkoord ook het (op pagina 1vermelde) uitdaagrecht aan de orde?

Hoe zou jij dit aanvliegen?

Geef je reactie. Je idee publiceer ik alleen anoniem IN overleg met jou. Ok?

Voor dit thema organaiseren we op 15 september een open publieksavond in Stefanus/ZIMIHC in Overvecht.

Een van de antwoorden op deze vraag vind je via https://kadastralekaart.com/kaart

Het kadaster is een publieke instelling, waarin alle grondeigendommen zijn vastgelegd.

Wikipedia (“de onvolprezen encyclopedie van burgers”) schrijft: Het Kadaster in Nederland is een overheidsdienst, die gegevens bijhoudt over grond, gebouwen en adressen en andere geografische informatie voor Nederland. Het Kadaster in Nederland is in 1832 opgericht (als Dienst voor het kadaster en de openbare registers) en is sinds 1994 een zelfstandig bestuursorgaan.

In Nederland registreert het Kadaster sinds 1832 gegevens over een bepaalde onroerende zaak (het perceel) en alle wijzigingen die zich daarin voordoen.

Zo legt men de naam van de eigenaar of vruchtgebruiker vast. Ook wordt vermeld waar het perceel ligt, wat de afmetingen ervan zijn en hoe de grond wordt gebruikt. Ook wordt vastgelegd of er een recht van hypotheek of erfdienstbaarheden op het perceel rusten, of dat er bodemverontreiniging aanwezig is.

Om een perceel aan te duiden gebruikt men de kadastrale aanduiding, die altijd bestaat uit de naam van de kadastrale gemeente, de letter van de sectie en het nummer van het perceel, eventueel aangevuld met de appartementsindex wanneer het perceel is gesplitst in appartementsrechten.

Als een eigenaar van een perceel dat perceel in delen verkoopt, wordt dat perceel gesplitst en krijgen de delen nieuwe kadastrale nummers. Oorspronkelijk werd in de notariële akte vermeld dat er een deel van een kadastraal perceel was verkocht. Vastlegging van de grenzen tussen de delen gebeurde door de landmeter van het Kadaster na aanwijzing van koper(s) en verkoper. Tussen de registratie van de akte en de vastlegging door de landmeter konden soms jaren liggen en was de kadastrale kaart niet up to date. 

Thans worden die grenzen voorlopig vastgesteld. Ze kunnen voorafgaand aan een in te schrijven akte door geautoriseerde zakelijke klanten worden ingetekend in de kadastrale kaart. Deze grenzen worden dan voorlopige kadastrale grenzen genoemd.

Kortom: als je wilt weten van wie de grond en de gebouwen zijn, wend je tot het kadaster. Wel met een maar: het opvragen van een eenvoudige koopacte voor een perceel (groot of klein) kost een tientje…

Stel; Ik zou een grondcooperatie willen starten. Dat is een zwerm van mensen die meer willen weten wat grond is, welke voetafdruk je erop kunt zetten, hoeveel grond waard is, weten en uitwisselen hoe je een grondslag bepaalt, wat je met grond kunt doen. Waar grenzen liggen En meer. Met grond-ambassadeurs, een vereniging zelfs ?

Deze kaart ontving ik van de gemeente Utrecht met gedetailleerde gegevens over grondposities in Overvecht.

Dit idee valt te droppen op Linkedin. Een webpagina op jkdg.nl met reacties opdat het idee groeit als een zaadje in vruchtbare bodem. Wat heeft grond te maken met mobiliteit, bestuur en Ruimteljke Ordening. Of is bewegen een puur prive-aangelegenhweid waar VNG een E-boek over publiceert.

E-book: Bouwstenen Beweegvriendelijke Omgeving, met voorbeelden voor de vertaling naar het Omgevingswet instrumentarium schoolomgeving

Samenstelling: Jeroen Hoyng, Karin van der Maat

Talloze signalen ontving ik die mij dit idee hebben aangereikt.

1. Wat weten we van grond https://www.nporadio1.nl/nieuws/podcast/23428909-6dd8-4c63-a6b0-2d5c4ccbaa28/het-mysterieuze-wood-wide-web-onder-de-grond-paddenstoel
2. De contouren van de Aarde bepalen het ruimtegebruik van de aarde
3. Van de vraag van wie is de stad ? kom je vanzelf op van wie is de Aarde?
4. Ruimtegebruik hangt samen met grondgebruik v.v. (Bertolini)
5. Wie eigent zich de grond toe? Het mooie voorbeeld uit Duiven, waarin burgers landbouwgrond kopen om er een herstelnatuurgebied van te maken (Vroege Vogels,1 oktober 2021)
6. Wat betekent erfpacht eigenlijk? Contact met grootfgrondbezitters, we bezitten met zijn allen maar een Aarde. Planeet B is onvindbaar.
7. etc.

Wie nodig ik uit voor de GC?Beginnen in Overvecht? Inizichten uit de stad verzamelen?

Uitgangspunten / opgedane inzichten:

• bezitters van grond hebben meer over de bestemming te zeggen dan een gemeentebestuur
• grondbezit is een vergeten thema in de stad: van wie is de stad? wie heeft de grond in bezit?
• Grond kan eigendom zijn van particulieren, de overheid, belegggers, ontwikkelaars, wooncorporaties, in tal van vormen (bloot eigendom <-> erfpacht voor particulieren en organisaties)
• Gemeente bezit grond, openbare ruimte, het publieke deel van het ondergrondse leidingnet en gemeentelijk vastgoed
• Wooncorporaties bezitten grond en vastgoed
• etc

Samenhang met verstedelijkings-thema’s en de wooncrisis

Grondbezit (en grondpolitiek) kent samenhang met vier verschillende thema’s , die Frans Soeterbroek benoemt in zijn analyse van de Wooncrisis:

1. Grond- en vastgoedbedrijven weer publiek maken
2. Van marktgestuurde naar maatschappelijke gebiedsontwikkeling
3. Onder democratische controle brengen van het geld dat door regio’s stroomt
4. De omgevingswet als nieuw sociaal contract

Kennis verzamelen over het grondbezit in Utrecht past het meest bij thema 1 en kan bij drie andere thema’s een functie vervullen. Wie bezit kennis over het grondbezit?

Wie bezit kennis over grondbezit (in Overvecht)?

1. de afdeling Grondzaken van de gemeente (wethouder Diepenveen)
2. het Kadaster, een overheidsinstelling, tegen betaling
3. Grootgrondbezitters en grootgrondverwervers
4. Beleggers, die (willen) beleggen in grond en vastgoed
5. Burgers die meer (willen) weten, het Kadaster raadplegen etc
6. Volksvertegenwoordigers die controle (willen) uitoefenen op grondpolitiek van de overheid

Bestaat die Utrechtse kaart: van wie is de stad

Ja, de gemeente heeft een eigen Basisregistratie grondzaken, afgeleid van het Kadaster. Die basisregistratie wordt “gevuld” door het Gilde Investeren en Exploiteren, zeg maar het Gilde Grondzaken. De gemeentelijke Tekenkamer zou op basis van de ze computer data een kaart op hoofdlijnen kunnen maken van het grondbezit in een bepaalde wijk of buurt. Houd het eenvoudig. Ook als je een kaart laat samenstellen van de stad als geheel: zorg daarbij dat voor een toelichting bij de legenda en de betekenis van de gebruikte kleurtjes / partijen / belangen.

Doel traject

In korte tijd kennis verwerven over het grondbezit in een nader te bepalen deel van de stad en die kennis (eigendomskaart met agenda in kleurtjes) ter beschikking stellen aan bewonersinitiatieven.

Bewonersinitiatieven kunnen dan zelf beslissen of zij blijven participeren in een plan van de ontwikkelaars / gemeente of dat zij zelf een eigen plan gaan ontwerpen. Een van de eerste stappen in het Utrechts Plan Proces heet het intentiedocument (i-Doc), waarin initiatiefnemers aangeven wat zij voornemens zijn te doen en te ontwikkelen.

Kaart Grondposities Overvecht!

Rick van der Zweth (fractievoorzitter Pvda in de Utrechtse raad) reikte mij de kaart met grondposities in Overvecht aan. Ik denk dan aan de volgende vragen:

• Wat is de betekenis voor bewoners van deze kaart?
• Welke mogelijkheden zijn er om deze kaart te gebruiken?

Campagne-afsluiting & opstart “Van wie is de stad?”

Toespraak Jan Korff de Gidts, 30 september 2021

Goedemorgen,

“Van wie is de stad?” is een hele goede (open) vraag. Die vraag hebben wij in onze campagne geadopteerd. Wat is mijn antwoord? Wees nieuwsgierig.

Misschien bent u als journalist daarom hier, welkom. Welkom burgers van deze stad. Welkom ook, Ime, de 28 jarige Utrechter, die zelf zijn eigen boomhut-woning bouwde, omdat hij geen huis heeft. Daar staat zijn casco-huis, gebouwd rond een boom in dit park. Een boomhut. Een collega-journalist noemde dat ding daar een prachtige PR-stunt.

Van wie is de stad? is een vraag die inmiddels stad en land rond gaat. Daar zijn we heel blij mee.

Onze vraag zou je op minstens twee manieren kunnen beantwoorden: Vanuit een leefwereld of vanuit een systeemwereld. Wat een verschil!

1. Vanuit uw leefwereld kunt u uw leefomgeving verkennen ,uw wonen , uw werk en uw voorzieningen;
2. Vanuit een systeemwereld kunt u met juridische argumenten of maatschappelijk argumenten onze vraag verkennen.

Laat ik met de tweede invalshoek beginnen. Juridisch of maatschappelijk?

Juridisch hebben we de petitie verloren, ja er zijn te weinig stemmen om op 16 maart 2022 een referendum, een volksstemming, te houden. U kunt 16 maart wel kiezen>

Maatschappelijk is onze campagne meer dan geslaagd omdat we de vraag Van wie is de stad gesteld hebben, locale, sociale, en landelijk media hebben gehaald en duizenden mensen zichzelf deze vraag gesteld hebben en nieuwsgierig zijn geworden naar hun antwoord.

Ja, ik heb een persoonlijk antwoord op de vraag: van Wie is de stad? Ik vind dat alle Utrechters en iedereen die in de stad geboren is nieuwsgierig worden naar hun eigen persoonlijk antwoord. Ik ben niet in Utrecht geboren, maar woon wel al sinds 1965 in de stad, sinds het 1^ste jaar van mijn studie aan de Universiteit. Ik ben eigenlijk al 55 jaar met deze vraag bezig. Ik heb persoonlijke opvattingen die ik graag met u deel. Laat meer burgers van de stad de komende zes maanden hun verhaal met elkaar delen opdat zij raadsleden op 16 maart 2022 kiezen, die vertrouwen van hen verdienen.

Dank u voor uw aandacht.

Op 16 juli j.l. heeft onze Utrechtse gemeenteraad de Ruimtelijke Strategie 2040 van de stad aangenomen. Deze RSU geeft geen duidelijkheid hoe de gemeente betaalbare woningen gaat realiseren en hoe de gemeente gaat verdichten. 

Op onderdelen is de RSU weliswaar aangepast, maar met de RSU in de hand wordt het devies GROEIEN in kwantiteit, terwijl kwaliteiten van de stad het onderspit delven; de voor velen zichtbare sociaal-economische ongelijkheids-contrasten in de stad worden onvoldoende aangepakt en zullen daardoor toenemen. 

Deze RSU heeft geen randvoorwaarden voor de klimaatopgave overgenomen voor die in klimaatakkoorden zijn vastgelegd.

GROEIEN MAAR !!

Dat zijn mijn eerste bezwaren tegen de RSU van de stad.

Op persoonlijke titel ben ik nu toegetreden tot de initiatiefgroep, die een Referendum over deze RSU wil gaan organiseren. Inhoudelijke motieven maar ook omdat we in een trechter gezogen lijken te worden. 

• Waarom moet Utrecht zo hard groeien?

Heeft u als burger een beeld dat u heeft kunnen meepraten over het waarom, nut en noodzaak van de groei van Utrecht Stad? En dat u daar invloed op gehad hebt? 

Tip: Kijk het programma Hollandse Zaken terug waarin Utrechtse journalisten Cees Grimbergen en Louis Engelman uitleggen dat grondspeculatie de prijzen van nieuwe woningen opdrijft en dat de gemeente Utrecht een belangrijke rol in speelt? 

Link: https://www.maxvandaag.nl/programmas/tv/hollandse-zaken/onbetaalbare-huizen/POW_04981969/

Onbetaalbare huizen = TEKST OP DE LINK VAN MAXVANDAAGHoe leidt de lucratieve handel in bouwgrond tot torenhoge huizenprijzen? Die handel is, naast de lage hypotheekrente en de opmars van beleggers, één van de oorzaken van de huidige woningcrisis.

We verdiepten ons in de Utrechtse Merwedekanaalzone, een nieuwbouwproject niet ver van de Jaarbeurs, CS en de Utrechtse binnenstad. Daar komt het dichtstbebouwde stukje Nederland. Op een klein stukje grond zijn meer dan 7000 huizen gepland. De belofte was echter dat er betaalbare woningen zouden komen. De eerste koopprijzen zijn nu bekend. Van bijna 400.000 euro voor een klein appartement tot boven een miljoen euro. Veelal niet betaalbaar voor jonge gezinnen met gemiddelde lonen. Wat ging hier mis?

• Waarom heeft RSU verdichting als oplossing met een verwijzing naar een nog vast te stellen hoogbouwvisie ?
• Waarom wil Utrecht zo hard groeien zonder de klimaatopgave voor de stad als uitgangspunt te nemen? 
• Waarom is er een RSU 2040 vastgesteld zonder financiële dekking ? 

We leven niet in een luilekkerland. 

Daarom doe ik mee om een referendum over de RSU te organiseren.