“Hou je mond over grond?” <-> “ik heb zorg”

1. Overal in Nederland en In de wereld speuren mensen – met deskundigen – naar hogere winsten ~ in de wandeling noemen we hen kapitalisten die woekerwinsten beogen
2. Dit soort kapitalisten worden ongebreideld rijk met aan- & verkopen van grond en de daaraan gekoppelde huizenbouw en huizenverkoop.
3. Hoe zo woningbouwcrisis?
4. Als je er vroeg bij bent ben je spekkoper!
5. Ik weet het: deze speurders lopen in deze koopjesjacht ook risico’s; “het loopt ook wel eens anders / het gaat ook wel eens mis”
6. Nu Is er een rechter die vaststelt dat er sprake is van misleiding in de grondverkoop , Zie de NRC: https://www.nrc.nl/nieuws/2024/09/18/die-belegging-in-landbouwgrond-was-toch-niet-zon-goed-idee-a4866223
7. Maar wie heeft deze misleiding door en brengt dit vermoeden naar de politiek of naar de rechter?
8. Hoeveel speculanten hebben we in beeld? Ondertussen rinkelt hun kassa!
9. Ik vind dit oer-kapitalistisch gedrag = woekerwinsten zijn onmaatschappelijk
10. Ik zet hier een streep: dit vind ik anno 2024 niet normaal!
11. Mijn hoevraag luidt: Hoe valt hier paal en perk aan te stellen?
12. Nu lijkt het er teveel op dat we een zgn “planbatenheffing” als oplossing zien Als de baten hoger uitvallen als de kosten gaan we daarna afromen. Dat noem ik achterwaartse koppeling. Lijkt dit op het paard achter de wagen spannen?
13. Welk proces willen we nu zichtbaar maken?
14. Wie kan en moet hier besturen? Wie is hier nu aan zet? Wat zegt en doet de Zuidas? Wat zeggen en doen de lobbygroepen bij de overheid? Stemmen burgers of lobbygroepen op politici?
15. En: langs welke weg helpen we de overheid met maatschappelijker beleid, waarmee je 1 bestrijdt en ongebreidelde winsten uit 2 en 6 reguleert?
16. Ligt dan een voorwaartse koppeling voor de hand?
17. Welke rendementen worden of werden er in Utrecht gehaald bij grond- & huizenverkoop?
18. Welke lessen kunnen we uit deze voorbeelden trekken?

Hoe kom je tot deze opsomming, jan?

Wat was voor jou de aanleiding om dit op te schrijven?

A. De afgelopen twee jaar ben ik diverse keren telefonisch benaderd door IGN Vastgoed. Ze vroegen me of ik geïnteresseerd was in het aankopen van een grond. De grond had al een goedgekeurde bestemming voor woningbouw. Ik zou wel 20 % rendement kunnen behalen, zo werd mij voorgerekend. “Stuurt u mij uw prospectus maar op, was mijn reactie!” En ik ontving post van IGN Vastgoed met jubelende zinnen over hun winnende perspectief. Totdat de rechter er een streep in het zand zette, zie punt 6. Ben benieuwd hoe dit afloopt…

B. Bij het bestuderen van de Ruimtelijke Strategie van de Gemeente Utrecht ontdekte ik dat er in de nota’s niet werd vermeld hoe het grondeigendom was verdeeld over de belanghebbende partijen. Wie is eigenaar van de grond in focusgebied Overvecht? Gaat de gemeente over dat gebied en hebben ze alleen maar zeggenschap over de openbare ruimte in de gemeente?

C. Discussies in een van de politieke cafe’s in de stad maakten de problematiek niet helderder.

D. Mijn lidmaatschap bij de Constructieve zorgde voor een gespreK met als toverzin “De wildernis is van de landheer!” Dat is niet anders en al jaren zo.

E. En daarop volgende gesprekken in het Faculty Club Cafe leidde tot: “Hou je mond over grond!”

Ik ben overigens van plan nooit in grond te investeren maar je wel de volgende vragen te stellen:

1. Ik zoek bondgenoten die met mij onderzoek doen naar een weg naar afgewogen oplossingen
2. Wie deelt mijn zorg?
3. Hoe sluit mijn idee aan bij jouw denken?
4. Welk punt uit mijn opsomming raakt jou?
5. Of bij welk punt of letter ga ik de mist in of ben je het volstrekt niet met me eens?

Tot zover,

Utrecht, 20 november 2024

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@admin

OUDE TEKST Onderstaand heb ik mijn eerste analyse beschreven, toen ik me nog niet had bijgeschoold op het gebied van grondbezit, grondexploitatie en grondpolitiek. Mijn perspectief was toen nog instrumenteel en rationeel: Hoe maken de wereld transparanter. en wie kunnen hier baat bij hebben.

Ik schreef toen: Over veel zaken is veel kennis beschikbaar, zijn data voor handen of is een planbureau met beleidsanalyses actief. Over grondbezit – lijkt mij – is minder kennis beschikbaar. Data zijn er genoeg en zijn te koop! Daarom heb ik het plan opvat om op dit gebied gids te worden. Voor meer kennis bij mezelf en meer kennis-uitwisseling over grondbezit tussen burgers, bestuurders, burgerberaden en bedrijven.

Ik zoek bondgenoten in dit streven, vooral uit de regio utrecht. Ik zou een EHBO-cursus voor ongelukken op dit gebied willen maken. Wanneer heb je pech? Wat zeg je als een rechtszaak verliest? Welke basiskennis is nu dan belangrijk geworden? Trouwens: Wat wil je met die kennis-uitbreiding over grond? Mijn strategie zou ik samen kunnen vatten in de afkorting EHKG = Eerste Hulp voor meer Kennis over Grondbezit.

Perspectief?

Hoe aantrekkelijk zou het zijn als kennis over het grondbezit in stad en platteland voor elke burger gratis en transparant beschikbaar zou zijn, bijvoorbeeld in de vorm van een kaart van een gebied, waar elke burger kan zien wie de grond bezit, en aan wie de grond is doorverkocht etc? Niet alleen de huidige situatie is van belang maar dat geldt eens te meer voor een toekomstige verandering. Van belang voor burgers, die betrokken zijn bij wat er in hun directe leefomgeving gaat veranderen en initiatieven willen nemen voor de ontwikkeling van de ruimte of de grond.

“Hou je mond over grond!”

De een zegt prima Initiatief, zo’n kaart van grondbezit. Maar in Nederland is er geen stukje grond zonder eigenaar, in Utrecht is er geen stukje grond meer te koop. Als je er vroeg bij bent ben je spekkoper. Sterker nog: “Hou je mond over grond!”

Huidige situatie

Voor elk perceel heeft het Kadaster informatie en – tegen betaling – beschikbaar. Nederland omvatte in 2020 8 miljoen percelen. Tegen betaling is het kadaster openbaar toegankelijk en is voor elk perceel informatie op te halen. https://www.kadaster.nl/ en https://kadastralekaart.com/producten Maar die informatie is nog niet zo makkelijk te combineren met grondbezit/eigendom en grondgebruik zoals erfpacht, pacht en grondhuur; laat staan met de door de overheid bepaalde bestemming van de grond. Wat zou een burger moeten weten? Hoe wil je dat als burger beïnvloeden?

Elke burger kan dan een waardeoordeel over de situatie geven en zo nodig vervolgstappen nemen. Denk en doe mee. Amendeer / geef suggesties voor structuur en vervolgstappen.

Waarom focus ik me op grondbezit?

De huidige situatie is in mijn ogen ongewenst, ouderwets en doet onvoldoende recht van wensen van betrokken burgers. Je hebt bij hun leefomgeving betrokken burgers nodig. Speculanten maken ingehoorde winsten

De samenhang met grondpolitiek is te lang uit beeld geweest. Sinds de val van het kabinet Den Uyl (“spreiding van kennis, macht en inkomen”) over o.a. de grondpolitiek is het thema overwoekerd door andere thema’s. Nu ook de rechter tot nieuwe uitspraken komt wordt het thema kennis over grondbezit actueler dan ooit. Zie de NRC: https://www.nrc.nl/nieuws/2024/09/18/die-belegging-in-landbouwgrond-was-toch-niet-zon-goed-idee-a4866223

De rechter signaleerde misleiding door IGN Vastgoed (die speculeerde in grond en een torenhoog rendement tot 20 % in het vooruitzicht stelde) en bepaalde dat de koper van de grond niets kon worden verweten. De koper van de grond krijgt (hopenljk) zijn geld terug. En de website van IGN Vastgoed staat inmiddels op zwart.

Hindernissen

Ik zie als gids wel een serie hindernissen en beperkingen op onze weg:

1. Het Kadaster is het kennisinstituut met een betaalmuur voor informatie over het grondbezit in een perceel. Wart doen ze nog meer?
2. Het Kadaster heeft een eigen verdienmodel waar in klanten informatie kunnen kopen.
3. Wie bestuurt het kadaster eigenlijk, wie zijn de Kadaster-bestuurders? Wat is het beleid / welke kant wil het kadaster op? Wat betekent een kadaster “op afstand geplaatst” van de overheid? Het Kadaster is opgericht in 1832 en bestaat dus al meer dan 185 jaar. Wat is er veranderd in de functie van het Kadaster? Steven Wayenberg is namens consumenten/Eigen Huis lid van de gebruikersraad van het Kadaster.
4. Het is te loven als het Kadaster in 2020 een lijst opstelt van de 300 grootste grootgrondbezitters https://kadastralekaart.com/nieuws/de-grootste-particuliere-grondbezitters-van-nederland. Op de K-website schrijft het Kadaster versluierend – cryptisch: Een interessant onderzoek van Volkskrant-journalisten onthult een paar interessante feiten over het Nederlandse grondbezit.
5. Interessante feiten? Van belang voor wie? en voor wie niet? Nader door ons uit te werken.
6. het Kadaster laat wel aan de Volkskrant over om kennis voor burgers en politiek te vertalen: Zie het Volkskrant-artikel – achter een betaalmuur – uit 2020. Te loven is wel dat het Kadaster wel het Volkskrant-artikel voor elke burger op hun website toegankelijk maakt, zie https://kadastralekaart.com/nieuws/de-grootste-particuliere-grondbezitters-van-nederland.
7. Elke gemeente heeft in haar computers – zo weet ik uit directe & betrouwbare gemeentelijke bron – actuele en de nieuwste informatie over grondbezit beschikbaar en verwijst naar het Kadaster voor nadere informatie. Voor de hele stad of straat kunnen er bijgewerkte kaarten uit de printer komen rollen.
8. De overheid heeft het eigen kadaster “op afstand gezet = weggegeven” en gecentraliseerd in het huidige Kadaster.
9. Bedenk dat het Kadaster een uitvinding is van Napoleon. Zie de promotie en boeken van de Groningse professor Auke van der Woud: http://ijprometheus.nl/auteurs/auke-van-der-woud/. Zie het Lege Land 1800-1850: het Kadaster vanaf pag 24 e.v.
10. Extra: De van kracht geworden Omgevingswet maakt het grondbezitsvraagstuk niet eenvoudiger of zelfs complexer… “Van wie is het water” , “Van wie is de lucht” ” “Van wie is de grond”?

Casussen

Vormgeving van een EHBO voor grondbezit (ook dit is concept)

+ Afleiden uit de EHBO-vormgeving (basiscursus hoe te handelen bij ongelukken en welke kennis hoort daarbij?

+ Af te leiden en de EHMO- vormgeving/structuur van Goed op Weg Utrecht voor het domein van MO = mobiliteit

+ een aantal Do’s en Don’ts nav een nieuwe rechterlijke uitspraak nav misleiding van grondkopers door IGN – vastgoed, zie De NRC: http://landbouwgrond-was-toch-niet-zon-goed-idee-a4866223. Ik kan voorbeelden geven hoe mooi en glimmend de IGN-brochures en fantastisch simpele IGN Vastgoed er uit zagen. Ik kreeg wel de aanbiedingen van IGN uit het land. Grond heb ik nog niet gekocht…

Ik kan voorbeelden geven hoe mooi en glimmend de IGN-brochures en fantastisch simpele IGN Vastgoed er uit zagen. Ik kreeg aanbiedingen van IGN voor heel het land. Grond heb ik nog niet gekocht… Wat betekent zo’n uitspraak eigenlijk? Voor IGN Vastgoed? Voor de landbouw?

+ De EHBO zou kunnen naar een antwoord op de vraag: hoe versterk je de positie van burgers tav kennis over grondbezit in je buurt, wijk, dorp of stad. bijv in LSA – verband te beantwoorden?