Intense aandacht was er op het symposium over Luchtkwaliteit in het provinciehuis van Utrecht. In presentaties van het ministerie en de wetenschap werd helder hoe Nederland 10 jaar lang stuurde op het halen van luchtkwaliteitsnormen van de EU, zonder acht te hebben voor de gezondheidsschade van de luchtverontreiniging ten gevolge van het autoverkeer.
Roetkaart van Midden Nederland
Verrassend was het dat het ministerie van Infrastructuur en Milieu het publiek van politici, ambtenaren en burgers voor het eerst een Roetkaart toonde voor Midden Nederland. In december hadden specialisten van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu en TNO al een eerste Roetkaart voor Nederland gemaakt.
Het RIVM schrijft op 17 december 2013: deze kaart lijkt op een wegenkaart.
Roet heeft een duidelijker verband met (nadelige) gezondheidseffecten dan fijnstof en NO2. Roetconcentraties blijken heel dicht het verloop van het aantal auto’s te volgen
Hoe komt de Roetkaart tot stand?
De roetkaart is samengesteld op basis van metingen, berekeningen (inclusief ijkingen) van luchtverontreiniging van de afgelopen 50 jaar in combinatie met wetenschappelijke inzichten van de gezondheidsrisico’s van luchtverontreiniging in grote steden. Het draait om dat deel van de luchtverontreiniging dat verbrandingsaerosol wordt genoemd, afkomstig uit de uitlaat van verbrandingsmotoren, met name uit diesels van personenauto’s bussen en vrachtwagens. Interpretaties van metingen uit de vorige eeuw, gericht op Black Carbon (BC)”zwarte roet” en metingen en berekeningen van stofdeeltjes en Elementair Carbon (EC) in lucht vertaalden zij in microgrammen “roet” per kubieke meter voor straat/buurtniveau in Nederland. Vervolgens maakten zij een kaart met een legenda van gekleurde bolletjes, waarin blootstellingsniveaus van eerst 0,0 – 0,5 microgram roet / m3 werd onderscheiden, gevolgd door niveaus die telkens 0,2 opliepen tot het laatste bolletje van 1,5 – 3,0 microgram roet / m3. En het niveau van het eerste bolletje van 0,0 – 0,5 beschouwt het RIVM als de achtergrondconcentratie die overal in Nederland aan de orde is.
Gezondheidsschade
De gezondheidsschade van de blootstelling aan roet drukten zij uit in “verlies van levensduur, anders gezegd: gemiddeld eerder dood gaan.
Het RIVM vermeld: Door elke 0,5 microgram roet/m3 waar mensen extra en langdurig aan blootstaan, leven zij gemiddeld drie maanden korter. Op circa 1600 adressen langs hoofdwegen en 22.000 adressen op belangrijke wegen in steden is de roetbijdrage van verkeer groter dan een halve microgram per kubieke meter en leven deze mensen drie maanden korter.
Geel, rood -> blauw en paars: “u gaat gemiddeld eerder dood”
De rode en gele vlekken en streepjes en vlekjes in blauw, paars en zwart op de kaart voor Midden Nederland geven aan dat de inwoners van die buurten een hogere blootstelling ondervinden en gemiddeld eerder dood gaan als gevolg van het autoverkeer op wegen uit de nabijheid.
Roetreductieplan
De Hoorzitting zorgde voor levendige discussies tussen wetenschappers, politici en publiek. Meerdere sprekers noemden een stevig Roetreductieplan als belangrijk en noodzakelijk initiatief. Nadruk werd gelegd op de ambitie voor gezondheidsbeleid te vergroten om de blootstelling aan roet te verminderen.
Kracht van Utrecht-initiatief
Jan Korff de Gidts ging in zijn slotpresentatie op de Hoorzitting in op de mogelijke en voor de Kracht van Utrecht noodzakelijke consequenties van de Roetkaart voor het beleid. Hij gaf ook aan hoe de provincie samen met gemeenten hun inwoners inzicht kunnen geven in de gezondheidsrisico’s van het autoverkeer.
Meer informatie?
Volg op Twitter tweets over #roetkaart en #luchtkwaliteit of volg artikelen op de website van de Kracht van Utrecht: http://www.krachtvanutrecht-initiatief.nl/joomla/nieuws-2/366-de-eerste-roetkaart-van-utrecht
2 Reacties op 11 februari 2014: Roetkaart van Midden Nederland